ยาฝังคุมกำเนิด หรือ ยาคุมกำเนิดแบบฝัง คือ วิธีการคุมกำเนิดแบบชั่วคราวชนิดหนึ่ง โดยเป็นการใช้ฮอร์โมนชนิดเดียว คือ โปรเจสติน (Progestin) ที่บรรจุเอาไว้ในหลอดหรือแท่งพลาสติกเล็ก ๆ ขนาดเท่าไม้จิ้มฟันชนิดกลม นำมาฝังเข้าไปที่ใต้ผิวหนังบริเวณใต้ท้องแขนด้านที่ไม่ถนัด ซึ่งฮอร์โมนจะค่อย ๆ ซึมผ่านออกมาจากแท่งยาเข้าสู่ร่างกายและไปยับยั้งการเจริญเติบโตของฟองไข่ ส่งผลทำให้ไม่มีการตกไข่ตามมา จึงช่วยป้องกันการตั้งครรภ์ได้ มีผลคุมกำเนิดหลังจากฝังยา 24 ชั่วโมง การฝังยาอาจมีผลทำให้ประจำเดือนมาไม่ปกติ กะปริดกะปรอย ข้อดีคือช่วยลดปัญหาเรื่องลืมกินยาหรือลืมฉีดยา และเมื่อครบกำหนดให้ไปรับบริการที่สถานบริการสุขภาพเพื่อนำหลอดยาออก
การเตรียมตัวก่อนมาฝังยาคุมกำเนิด
· ขณะไม่ตั้งครรภ์ ควรฝังภายใน 5 วันแรก ของการมีประจำเดือน(ในระหว่างที่เรามีประจำเดือนวันแรก ถึง วันที่ 5 ของการมีประจำเดือนห้ามเกินนั้นค่ะ) เพื่อแน่ใจว่าไม่ได้ตั้งครรภ์
· หลังการคลอดบุตร ภายใน 4-6 สัปดาห์ หรือฝังทันทีก่อนกลับบ้านหลังคลอดบุตรป้องกันการไม่มาฝังตามนัด
· หลังการแท้งบุตร สามารถฝังได้ทันทีหลังการแท้ง หรือหลังแท้ง 2-3 สัปดาห์
· นำบัตรประชาชนมาด้วยทุกครั้ง
ขั้นตอนการฝังยาคุมกำเนิด
· แพทย์จะวัดหรือกะระยะแล้วทำรอยขนาดเล็กไว้บนท้องแขนด้านในข้างที่เราไม่ถนัดหรือข้างที่ต้องการจะฝังยา
· จากนั้นทำความสะอาดผิวหนังด้วยน้ำยาฆ่าเชื้อ แล้วทำการฉีดยาชาเฉพาะที่เข้าไปที่ใต้ท้องแขน ซึ่งอาจทำให้เจ็บบ้างเล็กน้อย แต่จะช่วยทำให้การฝังยาไม่รู้สึกเจ็บค่ะ
· จากนั้นแพทย์จะใช้เข็มนำเปิดแผลที่ท้องแขนขนาด 0.3 เซนติเมตร และทำการสอดใส่แท่งตัวนำหลอดยาที่มียาบรรจุอยู่เข้าไปในเข็มนำนี้ หลังจากหลอดยาเข้าไปเรียบร้อยแล้วก็จะถอนแท่งนำยาและเข็มนำออก
· แล้วทำการปิดแผล(โดยไม่ต้องเย็บแผล) ด้วยพลาสเตอร์ยากันน้ำ100%
· จากนั้นพันแผลด้วยผ้าพันแผลพันทับอีกชั้นหนึ่งก็เป็นอันเสร็จค่ะ และแพทย์จะให้ยาแก้ปวดกลับไปรับประทาน หากมีอาการปวดแผล