สัตว์เลี้ยงบรรเทาทุกข์
ในปัจจุบันคนส่วนใหญ่ต้องเผชิญกับความกังวล ความเครียดกับสถานการณ์โควิด-19 หรือจากการทำงานต่างๆ ทำให้บางคนมีสุขภาพจิตแย่ลง ในวัยรุ่นก็พบว่า เด็กบางคนเกิดอาการเบื่อหน่าย เครียดไม่รู้จะทำอะไร การเริ่มต้นเลี้ยงสัตว์จึงเป็นตัวเลือกหนึ่งสิ่งที่จะนำพามาซึ่งสุขภาพจิตที่ดีในอนาคต เพราะมีรายงานการศึกษาพบว่า สัตว์เลี้ยงในบ้านอย่าง สุนัข แมว กระต่าย หรือปลา หรือสัตว์อื่น ๆ นอกจากเป็นเพื่อนคนสำคัญของมนุษย์อย่างเราๆ แล้ว สัตว์เลี้ยงยังมีบทบาทในการช่วยบำบัด ช่วยในการผ่อนคลายอารมณ์ ดีทั้งสุขภาพใจและสุขภาพกาย
ยกตัวอย่างเช่น การเลี้ยงสุนัขช่วยให้ผู้ป่วยโรคซึมเศร้ามีสุขภาพจิตดีขึ้น โดยการพาสุนัขไปเดินเล่นถือเป็นการกระตุ้นให้เจ้าของได้ออกกำลังกาย ผ่อนคลายจิตใจ และยังเป็นการเปิดโอกาสให้พบปะกับเจ้าของสุนัขคนอื่น ซึ่งช่วยให้ผู้ป่วยได้เข้าสังคมและคลายความรู้สึกโดดเดี่ยวลง โดยข้อมูลระบุว่าการเล่นกับสุนัขและแมวจะส่งผลให้ร่างกายหลั่งสารความสุข อาทิ เซโรโทนิน (Serotonin) และ โดปามีน (Dopamine) ออกมามากขึ้น ทำให้เจ้าของรู้สึกสงบและมีความสุขอย่างมาก
ซึ่งรายงานการศึกษาของ E. Paul Chemiack และคณะ จากสถาบันผู้สูงอายุ โรงเรียนแพทย์มหาวิทยาลัยไมอามีมิลเลอร์ รัฐฟลอริดา สหรัฐอเมริกา ที่ได้เผยแพร่ในวาร Current Gerontol Geratic Research ปี 2014 ในฐานข้อมูล NCBI ของสถานบันสุขภาพแห่งชาติสหรัฐ ทำการศึกษาเรื่อง The Benefit of Pet and Animal-Assisted Therapy to the Health of Older Individuals โดยการศึกษามีวัตถุประสงค์เพื่อวัดประสิทธิภาพการรักษาโรคซึมเศร้าและจิตเภท ด้วยการใช้สัตว์เลี้ยงบำบัด เป็นที่ทราบกันดีว่า สัตว์เลี้ยง เพื่อนสี่ขา นั้นช่วยเรื่องภาวะสุขภาพจิตอาทิ ความเหงา ความโดดเดี่ยว แยกตัวจากสังคม ฯลฯ ต่อผู้สูงอายุเป็นอย่างดี แต่ก็ไม่มีรายงานการศึกษาใดยืนยันทางวิทยาศาสตร์ว่าช่วยบำบัดโรคได้มากน้อยเพียงใด การศึกษานี้จึงเป็นการศึกษาผลต่อพยาธิสภาพของเหล่าสัตว์เลี้ยงที่มีต่อความเจ็บป่วยของบุคคล อย่างไรก็ตาม ปัญหาความเสี่ยงทางร่างกายของโรคจากสัตว์ก็ไม่ได้ถูกมองข้าม เหล่าผู้เชี่ยวชาญจะมีคำเตือนการเลี้ยงและการบำบัดอยู่ภายใต้ขอบเขตเงื่อนไข ซึ่งอาจจะไม่ใช่วิธีการศึกษาที่สมบูรณ์แบบมากนัก
ข้อดีในการเลี้ยงสัตว์เลี้ยงนั้นมีมากมาย
1.ได้ออกไปข้างนอก การพาสัตว์เลี้ยงอย่างสุนัข กระต่าย แมว หรือสัตว์ชนิดไหนก็ได้ ไปเดินเล่นในช่วงวันหยุดหรือช่วงเวลาหลังเลิกงาน เป็นการทำให้เจ้าของได้ออกกำลังกายและเป็นหนึ่งในวิธีการลดความเครียด เพราะแสงแดดและอากาศที่สดชื่น โดยเฉพาะวิตามินดีจากแสงแดดมีคุณสมบัติในการลดความเครียด ลดการเกิดมะเร็ง และลดอัตราการเกิดหัวใจวาย
2.ได้เคลื่อนไหว เมื่อสัตว์เลี้ยงของเรานั้นอยู่ไม่สุข โดยเฉพาะสุนัขที่อยากจะเล่นและเคลื่อนไหวตลอดเวลา การได้วิ่งเล่นกับสุนัข นอกเหนือจากช่วยให้ร่างกายของเจ้าของอย่างเราแข็งแรงเองแล้ว ยังช่วยในเรื่องของการสร้างความมั่นใจในตัวเองที่เพิ่มขึ้นด้วย ทั้งในเด็กและผู้ใหญ่เองก็ตาม การเคลื่อนไหวกับสัตว์เลี้ยงยังช่วยลดคอเรสเตอรอลและไตรกลีเซอไรด์ได้อีกด้วย
3.ลดความเครียด อันนี้ได้ประโยชน์ทั้งสองฝ่าย เพราะการลูบขนหรือการอยู่ใกล้ชิดกับสัตว์เลี้ยงของเรา ไม่ว่าจะเป็นการอุ้ม การหอม การลูบขนเพื่อสัมผัสกันและกัน เมื่อเราเชื่อมโยงกับสัตว์เลี้ยงของเรา ฮอร์โมนอ๊อกซิโทซินหรือฮอร์โมนความผูกพันจะหลั่งออกมา ส่งผลให้อาการเครียดจะลดลง ทำให้ระดับของฮอร์โมนคอร์ติซอลหรือฮอร์โมนเครียดลดลงตามไปด้วยเช่นกัน
สัตว์เลี้ยงนักบำบัด ที่หลายๆ คนนิยมเลี้ยงมีอะไรบ้าง
1.สุนัข
ข้อมูลจากการศึกษาความเชื่อมโยงระหว่างเจ้าของและสุนัข พบว่า มีความเป็นไปได้สูงที่สุนัขจะช่วยลดระดับความดัน คลอเรสเตอรอล และไตรกลีเซอไรด์ในเลือด รวมถึงลดความเสี่ยงของโรคหัวใจด้วย ทั้งนี้ น่าจะเป็นผลพลอยได้จากการที่เจ้าของสุนัขได้มีโอกาสออกกำลังกายมากขึ้น เวลาเล่นกับเจ้าตูบ เวลาพาออกไปเดิน หรือไปวิ่งนอกบ้านนั่นเอง นอกจากนี้ การเลี้ยงสุนัขยังช่วยให้ผู้เลี้ยงมีอารมณ์แจ่มใส ผ่อนคลาย เหมือนได้ทำสปาบำบัดเลยล่ะ
2.แมว
เป็นอีกสายพันธุ์หนึ่งของสัตว์เลี้ยงที่สามารถช่วยบรรเทาความเครียดให้แก่เจ้าของได้ ซึ่งนักวิจัยจากมหาวิทยาลัยมินนิโซตา สหรัฐอเมริกา พบว่า คนที่ไม่ได้เลี้ยงแมว มีความเสี่ยงที่จะเสียชีวิตด้วยอาการหัวใจวายมากกว่าคนที่เลี้ยงแมวถึง 40 %
3.ปลา
คุณจะเชื่อหรือไม่ก็ตาม แต่เมื่อไหร่ที่รู้สึกเครียด แค่ได้นั่งมองปลาแหวกว่ายอยู่ในน้ำ ก็เหมือนกับได้ฟังดนตรีขับกล่อม โดยข้อมูลจากงานวิจัยหนึ่งระบุว่า คนไข้ที่กำลังเครียดกับการเข้ารับการผ่าฟันคุด หากได้นั่งมองปลาว่ายไปมาในตู้กระจกแค่เพียง 20 นาที จะช่วยให้ความเครียดลดลง เหมือนได้รับการสะกดจิต นี่อาจเป็นเหตุผลหนึ่งที่คลินิกทันตกรรมบางแห่ง นิยมตั้งตู้ปลาไว้ในจุดนั่งรอของคนไข้ก็เป็นได้
-
นก
สัตว์เลี้ยงมีปีกบินได้ เพื่อนที่ใกล้ชิดกับมนุษย์มานานหลายศตวรรษ ‘นก’ เป็นสัตว์เลี้ยงที่สามารถเยียวยาจิตใจของผู้เลี้ยงได้ในยามที่คุณรู้สึกเครียด ด้วยสีสันสวยงามของขน และเสียงอันไพเราะของมัน จะช่วยให้ความเครียดต่างๆ บรรเทาลงได้ ยิ่งถ้านกของคุณสามารถเลียนเสียงพูดของเจ้าของได้ การได้โต้ตอบ และฝึกให้มันพูด นับเป็นความเพลิดเพลินที่สร้างความสุขเล็กๆ น้อยๆ ทำให้ลืมเรื่องเครียดๆ ไปเลย
จะเห็นได้ว่ากระแสการเลี้ยงสัตว์เพื่อบำบัดนั้นกลับมาได้รับความนิยมอย่างมากในช่วงนี้อีกครั้ง เนื่องจากได้รับการพิสูจน์ทั้งทางวิทยาศาสตร์และสังคม ว่าการมีสัตว์เลี้ยงนั้นช่วยผ่อนคลายความกังวลและลดทอนความโดดเดี่ยวในชีวิตได้ มีสัตว์เลี้ยงหลายประเภทที่ช่วยลดความเครียด ความกดดัน ความกลัว ทั้งในเด็กจนถึงผู้ใหญ่และวัยชรา แต่อย่างไรก็ตาม เราสามารถเลือกเลี้ยงสัตว์เลี้ยงได้ตามความชอบและความเหมาะสมของเราเองได้ นอกจากที่เรายกตัวอย่างมาข้างต้น สัตว์ทุกตัวทุกชนิด เมื่อเราคิดที่จะเลี้ยงดูแล้วนั้น ย่อมมีผลดีต่อจิตใจเสมอ
วิรงรอง ราชเดช
(นิสิตฝึกงานสาขาจิตวิทยาพัฒนาการ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์)
ข้อมูลอ้างอิง
ที่มา: https://www.innnews.co.th/lifestyle/news_1942/
